Informeren

                Duaal leren is leren op school én leren op de werkplek.

“Binnen duaal leren gaat een leerling voor het verwerven van een deel van de competenties naar een werkplek. Daarbij wordt gestreefd naar 60% van de tijd op de werkplek. Duaal leren mikt op leerlingen die gemotiveerd zijn om te leren en te participeren op de werkplek (= arbeidsbereid) en competent zijn om te leren en participeren op de werkplek (= arbeidsrijp).
Een eerste inschatting van deze arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid zal worden gemaakt door de klassenraad van het leerjaar voorafgaand aan het duale traject. Dit advies wordt standaard gegeven aan alle jongeren in een arbeidsmarktgericht structuuronderdeel of een structuuronderdeel met dubbele finaliteit, terwijl dit voor andere jongeren op vraag is. Het advies is niet-bindend en kadert bijgevolg binnen het brede kader van studie- en loopbaanbegeleiding. Het blijft echter de individuele keuze van een leerling om al dan niet in te stappen in een duaal traject. Dit advies kan eveneens een startpunt zijn voor het opstellen van een verder opleidingsplan.”                         

  (decreet duaal leren – juni 2018)

Foto: www.techniekbeeldbank.nu

Studie- en loopbaanbegeleiding is echter meer dan enkel informatie krijgen en opzoeken. Het betekent dat je als leerling, samen met je leerkrachten en begeleiders, actief op zoek gaat naar wat je goed kan, wat je werkpunten zijn, waar en wat je graag zou leren, en waar je graag zou willen werken. Duaal leren is een nieuwe onderwijsvorm waarin je leert op een andere, meer actieve, manier. Verschillende activiteiten, gesprekken, feedbackmomenten, … kunnen je doorheen je onderwijsloopbaan helpen om hier een duidelijke, positieve keuze voor te maken.
Om een bewuste keuze te kunnen maken al dan niet voor duaal leren, is het belangrijk dat jij en je ouders voldoende geïnformeerd zijn. Als jij weet wat je wil en weet waarvoor je kiest zal de kans groter zijn dat je je studie volhoudt en zin krijgt om verder te leren. Hierdoor stijgt ook je kans op een diploma. Jezelf goed informeren is dus een belangrijke voorwaarde vooraleer de keuze te maken voor een  duaal leertraject.

Eenmaal je goed geïnformeerd bent, en je gekozen hebt om duaal te volgen volgt er een periode van oriëntatie/screening, matching met een werkplek, begeleiding en evaluatie op de werkplek.

Wil je een beeld van wat duaal leren kan inhouden... neem dan een kijkje op de website van duaal leren en bekijk een aantal getuigenissen ...

Een duale richting kan gevolgd worden in

Een school uit het voltijds secundair technisch en/of beroepsonderwijs
Een centrum voor deeltijds beroepsonderwijs
Een syntra-lesplaats
Een hogeschool of universiteit
Een centrum voor volwassenonderwijs

Sinds het schooljaar 2015-2016 zijn er een steeds meer scholen die een duale richting opgestart zijn. Sinds 1 september 2019 kan elke school of CDO of Syntra lesplaats een duale richting inrichten. Het duaal leren werd organiek uitgerold als een geïntegreerde kwalificerende leerweg, gelijkwaardig aan alle andere vormen van secundair onderwijs met dezelfde finaliteit.

Op dit moment worden volgende 113 studierichtingen duaal georganiseerd.

Om te weten welke school in Vlaanderen deze duale studierichtingen aanbiedt of welke werkplek leerplaatsen aanbiedt, kan je de site van duaal leren raadplegen om bedrijven en scholen te vinden die duale richtingen aanbieden.

Ook op Onderwijskiezer, kan je informatie terugvinden over elke (duale) studierichting op zich.

Foto: TechniekBeeldbank.nu

Er bestaan nog steeds heel wat misvattingen rond een duaal leertraject. Goed geïnformeerd zijn start met in eerste plaats het gesprek aan te gaan rond de verschillende misvattingen die er bestaan. We hebben er een aantal opgelijst die we vaak tegenkomen bij ouders, leerlingen, leerkrachten, …

Wil je als leerkracht, CLB begeleider infosessies geven aan je leerlingen? Onderstaande voorbeeldpresentatie kan als inspiratiebron dienen.

De powerpoint kan gebruikt worden in een actieve sessie met leerlingen (deze versie is specifiek opgesteld voor de studierichtingen lassen-elektriciteit, maar kan gemakkelijk aangepast worden).

Ook volgende filmpjes kunnen op een leuke manier het gesprek openen met leerlingen rond een aantal misvattingen over een duaal leertraject.

www.agoria.be/duaalleren

Agoria ontwikkelde een tool waarmee jongeren kunnen reflecteren over de 'rol' die ze zouden kunnen/wilen vervullen op hun toekomstige werkplaats. Deze werkplaats zal er trouwnes helemaal anders uitzien dan de werkplekken waar je nu mee geconfronteerd wordt.

Het praten over een duaal leertraject opent mogelijkheden om ook direct te polsen of leerlingen ook wel een juist beeld hebben over bepaalde beroepen.   

Sectoren en beroepsorganisaties spelen een belangrijke rol in het Vlaamse arbeidsmarktbeleid. Ze zijn dan ook vragende partij voor een betere aansluiting van onderwijs naar de arbeidsmarkt. Ze hebben heel wat interessant materiaal om hun beroepen en de duale onderwijsvorm in de kijker te zetten. Door met dit beeldmateriaal aan de slag te gaan, kunnen leerlingen makkelijker een antwoord formuleren op de vragen “Wat wil ik?” en “Wat kies ik?”. Op deze manier krijgen ze een correcter beeld van wat een beroep kan inhouden. Zo wordt het maken van een bewuste keuze gestimuleerd.

Enkele voorbeelden:

Duale opleidingen in de technische sector : elektromechanische technieken duaal, mechanische vormgevingstechnieken duaal, ...

Het sectorfonds voor transport en logistiek ontwikkelde beeldmateriaal dat de begeleidende rol van een mentor op de werkvloer in beeld brengt.

opleiding: logistiek

TOFAM ontwikkelde een website waar jongeren met interesse in een metaalberoep kunnen uitvissen welke activiteit aanleunt bij hun interesses en kwaliteiten of welke beroepen er bestaan in deze sector.

In de metaalsector: lassen-constructie duaal; ...

Volta ontwikkelde verschillende sites waar jongeren met interesse in een beroep in de elektrotechniek kunnen uitvissen wat aanleunt bij hun interesses en kwaliteiten.

Ook in deze sector zijn verschillende mogelijkheden tot duale opleidingen : elektrische installaties, podiumtechnieken, ...

De bouwsector : duale opleidingen decoratie-schilderwerk, afwerking ruwbouw, ijzervlechter, bekister betonneerder, stukadoor, ...

Ook de Gentse haven heeft heel wat te bieden op vlak van duaal leren. Leer er meer over in dit filmpje. Je ziet er wat de voordelen zijn voor het bedrijf, de school en de jongere.

Duale opleidingen in chemische procestechnieken, lassen-constructie, onderhoudsmechanica, ...

De horecasector: duale opleidingen hotelreceptionist, keukenmedewerker, grootkeukenmedewerker, ...

De houtsector: duale opleidingen CNC operator, interieurbouwer

In de auto-industrie

Bovenstaande opsomming is zeker niet limitatief, op volgende site vind je een overzicht van de verschillende sectoren, elk met hun eigen info en materiaal.

Ter inspiratie - om in te grasduinen en ideeën op te doen ...

Beroepenfilms

VDAB-materiaal kan ondersteunend werken in de zoektocht naar een geschikte studierichting. Voor allerlei onderwijsdomeinen bestaan er beroepenfilms en –fiches die je kan bespreken met de leerlingen. Ook volgende Nederlandse site geeft een duidelijk beeld weer van de inhoud van verschillende beroepen..

Roadies

Amper Slim

Op de site van Amper Slim kom je STEM gerelateerde feiten verhalen en rolmodellen tegen die dicht lbij de leefwereld van jongeren liggen.

Werkvormen

Volgende oefeningen kunnen gebruikt worden als leidraad om met leerlingen  in gesprek te gaan over bepaalde beroepskeuzes...

Hoe hou je de keuze voor duaal leren vol? Welke succesfactoren vinden we terug? Op welke talenten kunnen we verder bouwen? In welke situaties komen deze talenten het meest tot uiting? De methodieken en oefeningen gebruikt op deze site helpen jou en je (CLB)begeleider om te komen tot een invulling van redelijke aanpassingen binnen werkplekleren met een focus op generieke competenties.

In volgend voorbeeld kan je een aantal oefeningen, methodieken terugvinden die gebruikt werden om een screeningstraject te doorlopen met een leerlinge met het syndroom van Down.

Met andere woorden: Wat werkt?

Redelijke aanpassingen doorvoeren is volgens het M-decreet een taak van de school. Een redelijke aanpassing neemt de beperkingen weg waarmee leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te maken krijgen in een normale schoolomgeving.  Zo kunnen die leerlingen de lessen volgen en zich optimaal ontwikkelen. Dat sluit aan bij het principe van Universal Design for Learning (UDL): de leerstof aanbieden op een manier die toegankelijk is voor een diverse leerlingenpopulatie door te variëren in bijvoorbeeld materialen, methoden en evaluatie.Er bestaat geen lijst van wat ‘redelijk’ is en wat niet. Die afweging maakt de school voor elke leerling apart. Redelijke aanpassingen kunnen bestaan uit:

• Remediërende maatregelen: leerlingen individueel helpen
• Differentiërende maatregelen: leerstof en lesaanpak variëren
• Compenserende maatregelen: hulpmiddelen zoals een laptop toelaten
• Dispenserende maatregelen: vrijstellingen van onderdelen van het curriculum toelaten

Wat zijn redelijke aanpassingen op school ?

Bij de beoordeling van de redelijkheid van de aanpassing, kan de school onder meer rekening houden met:

• De kostprijs van de aanpassing
• De impact die de aanpassing heeft op de school- en klasorganisatie
• Hoe lang en hoe vaak de leerling van de aanpassing gebruik kan maken
• De gevolgen van de aanpassing voor de levens- en onderwijskwaliteit van de leerling
• De gevolgen van de aanpassing voor de omgeving en andere leerlingen
• Het al dan niet ontbreken van gelijkwaardige alternatieven
• Het al dan niet verzuimen van de voor de hand liggende of wettelijke norm                     

• Momenteel kunnen leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en werkgevers die dergelijke leerlingen tewerkstellen, beroep doen op de Bijzondere TewerkstellingsOndersteunende Maatregelen (BTOM).Vanaf 01.09.2019 werd dit ook voor duaal leren zo.  Daarnaast kan ook de Vlaamse Regering beslissen om tegemoetkomingen te voorzien voor werkgevers die leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften tewerkstellen. Redelijke aanpassingen zijn een recht, gegarandeerd door de Verenigde Naties en de antidiscriminatiewetgeving in ons land. Op de site van Unia kan je heel wat informatie terugvinden over redelijke aanpassingen.   Vraag gerust meer uitleg aan je CLB begeleider.

                                                                                              

Vragen over informeren en sensibiliseren

Welke duale opleidingen zijn er? 

​Klik hier voor een overzicht van alle duale opleidingen. 

Wat is het verschil tussen een deeltijds en een duaal traject?

Duaal leren is voltijds onderwijs, deeltijds onderwijs is dit niet. In een duaal traject zijn de aan te leren competenties van de leerling verdeeld onder de school en de werkplek. De mentor op de werkplek wordt ook de leerkracht van de leerling op de werkvloer. De leerling in een duaal traject leert op school en leert op de werkplek. In een deeltijds traject leert de leerling competenties aan op school die hij/zij uitvoert op de werkplek. Bij deeltijds leren en werken leert de leerling op school en werkt de leerling op de werkplek.

Wanneer kan een leerling een duaal traject starten?

De leerling moet voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht (de leerling is 16 jaar of ouder) of is 15 jaar en heeft de eerste twee jaar van het secundair onderwijs gevolgd. De leerling moet ook gemotiveerd zijn om op een andere manier te leren.

Welke leerlingen komen in aanmerking voor een duaal traject?

Duaal leren mikt op leerlingen die gemotiveerd zijn om te leren en te participeren op de werkplek (=arbeidsbereid) en competent zijn om te leren en participeren op de werkplek (=arbeidsrijp). Klik hier voor meer informatie over de toelatingsvoorwaarden voor een duaal leertraject.

Wanneer moet het advies arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid gegeven worden?

Dit advies wordt standaard gegeven aan alle jongeren in een arbeidsmarktgericht structuuronderdeel of een structuuronderdeel met een dubbele finaliteit tijdens de klassenraad in juni in het 4^de, 5^de en 6^de middelbaar.

Kan een leerling met een negatief advies toch kiezen om een duaal traject te volgen?

 Ja, dit advies is niet-bindend. Het blijft de individuele keuze van een leerling om al dan niet in te stappen in een duaal traject.

Kan je geld verdienen met duaal leren?

Dit is afhankelijk van het soort contract. Klik hier voor meer informatie over de verschillende soorten contracten en de vergoeding die hieraan verbonden is.

Behouden ouders van een duale leerling kindergeld?

Als je in Vlaanderen woont blijf je onvoorwaardelijk recht hebben op kinderbijslag (Groeipakket) tot en met de maand waarin je 18 jaar wordt. Klik hier voor meer informatie over het kindergeld voor leerlingen ouder dan 18.

Welk diploma kan je behalen in duaal leren?

De leerling kan een diploma secundair onderwijs behalen net als de leerlingen in het voltijds onderwijs. De leerling kan ook (deel)certificaten behalen als ze een deel van de opleiding hebben afgewerkt.

Moet elke school een advies arbeidsbereid en of arbeidsrijp geven?

Vanaf juni 2021 is het verplicht om het advies arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid te geven in de delibererende klassenraad in het tweede leerjaar van de tweede graad en in het eerste leerjaar van de derde graad in studierichtingen met een dubbele of arbeidsmarktgericht finaliteit.

Kan je duaal leren op elke school volgen?

Duaal leren kan aangeboden worden door: een school uit het voltijds secundair technisch en/of beroepsonderwijs, een centrum voor deeltijds beroepsonderwijs, een syntra-lesplaats, een hogeschool of universiteit en een centrum voor volwassenonderwijs. Klik hier voor een overzicht van scholen die een duale richting aanbieden.

Waar kan ik meer informatie vinden over duaal leren?

Klik hier voor meer veelgestelde vragen.

Meer informatie over duaal leren?

• Klik hier voor de officiële website van duaal leren in Vlaanderen.
• Klik hier voor de website van onderwijskiezer over duaal leren.

Vragen over screenen en oriënteren

Wat betekent het advies arbeidsrijp en arbeidsbereid?

Dit advies wordt standaard gegeven door de delibererende klassenraad in het tweede leerjaar van de tweede graad en in het eerste leerjaar van de derde graad aan alle jongeren in een arbeidsmarktgericht structuuronderdeel of een structuuronderdeel met dubbele finaliteit. Andere jongeren kunnen dit advies krijgen op vraag. Het advies is niet-bindend en kadert binnen het brede kader van studie- en loopbaanbegeleiding. Arbeidsbereide jongeren zijn leerlingen die gemotiveerd zijn om te leren en te participeren op de werkplek. Arbeidsrijpe jongeren zijn competent om te leren en participeren op de werkplek.

Wanneer kan een jongere zich inschrijven voor een aanloopfase?

Jongeren die wel arbeidsbereid maar nog niet (helemaal) arbeidsrijp zijn, kunnen zich inschrijven in een aanloopstructuuronderdeel. De aanloopfase is dus voor leerlingen die wel de motivatie hebben om te leren op een werkplek, maar hier nog niet helemaal klaar voor zijn. Klik hier voor meer informatie over de aanloopfase.

Wat zijn de gevalideerde screeningsmethodieken?

Er bestaan zes gevalideerde screeningsmethodieken. Elke jongere die naar een aanloopfase wil gaan, moet bij aanvang gescreend worden door de aanbieder van de aanloopfase met één van onderstaande tools.

• Klaar voor duaal ontwikkeld in samenwerking tussen Universiteit Antwerpen en het Provinciaal onderwijs (zie handleiding, evaluatielijst en rubric)  
• ICE-model DuLeGO!
• Screeningstool ontwikkeld door VOLTA
• SIM-ME (JES)
• InClusieF (TOPunt)
• Kickstart je Toekomst

Vragen over matchen

Hoe kunnen leerlingen zelf op zoek naar een werkplek?

Via deze website kan iedereen op zoek gaan naar werkplekken.

Wanneer kan een IBAL-coach ingezet worden?

IBAL staat voor ‘Intensieve Begeleiding Alternerend Leren’. Het is een begeleidingstraject voor arbeidsbereide en (quasi-)arbeidsrijpe leerlingen die werken met een opleidings-of arbeidsovereenkomst in het Normaal Economisch Circuit (NEC) maar nog extra begeleiding nodig hebben. Naast jongeren in een tewerkstelling beoogt dit begeleidingstraject eveneens de ondersteuning van jongeren in een fase ‘te oriënteren naar arbeidsdeelname’. 

Hoeveel tijd heb je om een werkplek te zoeken?

Je hebt per schooljaar een periode van 20 opleidingsdagen vanaf de start van de lessen om een werkplek te vinden. Die periode kan verlengd worden met de periode die nodig is om een onderneming te erkennen en met de dagen waarop je gewettigd afwezig bent (door ziekte bijvoorbeeld). Per schooljaar kan de trajectbegeleider ook één keer een verlenging van 20 opleidingsdagen toestaan (voor het buitengewoon secundair onderwijs in OV3 of OV4 zelfs 40 opleidingsdagen). Tijdens die periode moet je wel voltijds naar school gaan. Uiteraard kan je afwezig zijn om een werkplek te zoeken.

Kan ik hulp krijgen bij het zoeken naar een werkplek?

Leerlingen kunnen extra ondersteuning krijgen bij de zoektocht naar een werkplek door een IBAL-coach. Dit is dan de IBAL TO (te oriënteren). Klik hier voor meer informatie.

Is een aanloopfase geen verloren tijd?

Ook in de aanloopfase kunnen er studiebewijzen toegekend worden (getuigschrift tweede graad secundair onderwijs van het BSO, bewijs van beroepskwalificatie, bewijs van deelkwalificatie, bewijs van competenties). De aanloopfase kan inhoudelijke focussen op drie types van competenties: loopbaangerichte competenties, arbeidsgerichte competenties en vaktechnische competenties.

Waarom als bedrijf kiezen voor duaal leren?

• Nieuw wervings– en instroomkanaal: gemotiveerde en arbeidsrijpe leerlingen uit de tweede en derde graad secundair onderwijs.
• Minimum 20u per week een leerling op jouw werkvloer.
• Overeenkomst alternerende opleiding, dit betekent een beperkte vergoeding.
• Professionalisering van je opleidings- en opvolgingssysteem. - Erkenning van eigen medewerkers door toekenning van een rol als mentor.
• Professionalisering door mentoropleidingen - Tegemoetkomingen van de overheid: RSZ-korting voor je mentoren en voor leerlingen die na de opleiding als ‘jonge werknemer’ bij je in dienst treden.
• Versterking van jongeren op de arbeidsmarkt door hen in een echte werksituatie te laten leren.
• Netwerk met onderwijs: je biedt scholen en leerkrachten de kans om evoluties op de arbeidsmarkt te volgen.
• Positief bedrijfsimago door als pionier mee te werken aan een nieuwe leerweg

Vragen over begeleiden en evalueren

Welke online evaluatie-instrumenten zijn er?

Klik hier voor een lijst met evaluatietools.  

Duaal leren en corona

Mag een leerling in het kader van leren en werken of duaal leren, leren in een onderneming waar er tijdelijke werkloosheid is?

Ja, als de overeenkomst – zoals de bedoeling ervan – bestaat uit het aanleren van competenties en de leerling geen medewerkers in tijdelijke werkloosheid vervangt.

Waar kan ik informatie vinden over duaal leren en het coronavirus?

 Klik hier voor alles over duaal leren en het coronavirus.

Informeren en sensibiliseren

Materialen DuoPlus

Wat: Een voorbeeldpresentatie om misvattingen over duaal leren te bespreken

• Info: Dit is een manier om misvattingen over duaal leren te bespreken. Deze presentatie kan gebruikt worden in de klas, op een infoavond voor ouders of voor leerkrachten om en kan gebruikt worden door iedereen die een groep wil informeren en sensibiliseren.
• Download: Powerpoint 

Wat: Leidraad vraaggesprek onderwijsvorm

Screenen en oriënteren

Materialen DuoPlus

Wat: Leerlingenpaspoort

• Info: Een leerlingenpaspoort kan een manier zijn om het resultaat zijn van een screening en oriëntering vast te leggen. Hierdoor wordt het voor de leerling duidelijk wat hij kan en waarin hij nog kan groeien. Het paspoort doorloopt een procesmatig kijken naar talenten, kwaliteiten en werkpunten van een leerling. Het kan ook gebruikt worden om met een leerling een sollicitatie/opstartgesprek voor te bereiden tussen leerling, school en (potentiële) werkplek.

Alle info over een duaal leertraject kan je ook terugvinden op de officiële site van Duaal Leren Vlaanderen

Aangezien je in een duaal leertraject leert op school EN leert op een werkvloer zijn er zijn er twee grote verantwoordelijke organisaties. Op de sites van deze organisaties kan je ook steeds de meest recente, en correcte, informatie vinden over duaal leren.

Syntra Vlaanderen heeft een regierol en is samen met de sectoren o.a. verantwoordelijk voor de erkenningen van de bedrijven die de werkplekcomponent willen aanbieden.

Onderwijs Vlaanderen is verantwoordelijk voor de  de coördinatie van het gehele leertraject en de schoolcomponent op zich. De kwaliteitsopvolging van de scholen en van de werkplekken gebeurt door de Onderwijsinspectie en Syntra Vlaanderen samen. 

Momenteel zijn er verschillende onderwijsvormen waarin je duaal leren kan volgen. Het is belangrijk om te weten dat duaal leren VOLTIJDS onderwijs is, ook als het gegeven wordt in de leertijd of in een centrum voor deeltijds onderwijs.

Binnen onderwijs in Vlaanderen is er op dit moment sprake van vier vormen van werkplekleren, namelijk: stage, leertijd, deeltijds onderwijs en duaal leren. De belangrijkste verschillen hiertussen, kan je in onderstaand kader terugvinden.

Foto: TechniekBeeldbank.nu

Voor duaal leren bestaan er twee soorten contracten, namelijk: overeenkomst alternerende opleiding (OAO), stageovereenkomst alternerende opleiding (SAO). De voornaamste verschillen, kan je in onderstaand kader terugvinden. In geval van werken in de visserijsector of in het buitenland zal de overeenkomst wel verschillen.  

De meest recente informatie kan je steeds terugvinden op de site van Syntra Vlaanderen.

       Hoeveel verdien je en wat met de kinderbijslag?

De leervergoeding bij een OAO wordt berekend als een % van het gemiddeld gewaarborgd minimummaandinkomen. Als het gemiddeld gewaarborgd minimummaandinkomen stijgt (bij overschrijding van de spilindex), zal ook de leervergoeding stijgen. De bedragen hieronder zijn wettelijk vastgelegd en moeten door iedereen gevolgd worden, enkel als de CAO een hogere vergoeding bepaalt kan hiervan afgeweken worden. Het is niet mogelijk een hogere of lagere vergoeding toe te kennen. Het bedrag van de leervergoeding hangt af van je vooropleiding en of deze al dan niet met succes beëindigd werd. Een opleidingsjaar met succes beëindigen betekent dat je volgens de beslissing van de klassenraad studievoortgang kan maken. De info over de meest recente leervergoeding kan je steeds terugvinden op de site van Syntra Vlaanderen.

Op 01 september 2018 werd de leervergoeding als volgt bepaald.

De vergoeding heeft betrekking op zowel de werkplek- als de lescomponent. Onwettige afwezigheid (op de werkplek of op school) heeft bijgevolg een invloed op de leervergoeding evenals onbetaald verlof.

Als je in Vlaanderen woont blijf je onvoorwaardelijk recht hebben op kinderbijslag (Groeipakket) tot en met de maand waarin je 18 jaar wordt.  

Wanneer je 18 wordt, tot en met de maand waarin je 25 jaar wordt, bestaat er nog een Groeipakket voor kinderen/jongeren die:

• secundair onderwijs volgen
• hoger onderwijs volgen
• gebonden zijn aan een leerovereenkomst
• een stage doorlopen om benoemd te kunnen worden in een openbaar ambt
• schoolverlater zijn

Wanneer heb je recht op een Groeipakket in het secundair onderwijs?

Een student in het secundair onderwijs heeft recht op een Groeipakket op voorwaarde dat hij:

• minstens 17 lesuren per week volgt in één of meerdere scholen of in één of meerdere vormingscentra waar het een leertijd doorloopt of een ondernemerstraject volgt
• deeltijds (buiten-)gewoon onderwijs of een erkende opleiding volgt
• buitengewoon onderwijs volgt
• buiten België een onderwijsprogramma volgt dat erkend is door de buitenlandse overheid of hiermee overeenstemt

Vanaf januari 2019 wordt er geen rekening meer gehouden met hoeveel een kind verdient. De inkomensnorm valt dus weg. Krijg je vergoedingen ten gevolge van vrijwilligerswerk, vrijwillige militaire inzet of vrijwillige dienst van collectief nut of een leefloon, dan zal dit geen invloed hebben op je recht op een Groeipakket.

Het aantal uren dat een student secundair onderwijs mag werken, is wel nog van belang. Je kind mag maximaal 475 uren per jaar werken via een studentenovereenkomst en zo genieten van een verminderde sociale bijdrage. Studentenjobs hebben dus geen invloed op het recht op Groeipakket.

Als een student secundair onderwijs een andere tewerkstelling (vb. arbeidsovereenkomst) aangaat en de normale sociale bijdragen betaalt, dan mag hij tot 80 uren per maand werken. Als het kind meer dan 80u werkt in een maand, dan valt het recht op Groeipakket weg voor die maand.

Je kind zal geen Groeipakket meer krijgen als het zelfstandige is en bijdragen betaalt als zelfstandige in hoofdberoep. In bepaalde gevallen zal je kind ook geen Groeipakket krijgen als het een sociale uitkering ontvangt.

Voor meer informatie over de uitbetaling van het groeipakket en de voorwaarden hieraan verbonden kan je terecht op de site van het groeipakket.

Toeslagen en andere extra legale voorwaarden (bv. voor zondagswerk +18-jarigen of ploegenwerk, maaltijdcheques ) moeten enkel verplicht worden betaald als ze expliciet in de cao vermeld worden.

Als leerling met een OAO contract heb je geen recht op een eindejaarspremie. De onderneming mag deze premie geven, maar is daar niet toe verplicht.

Overloop al deze zaken grondig met je trajectbegeleider en je ouders vooraleer je start. Je kan/mag pas starten met werken als er een contract getekend werd.

De bovenstaande regelgeving geldt voor leerlingen tewerkgesteld met een OAO in Vlaanderen. Voor leerlingen tewerkgesteld in het Brussels hoofdstedelijk gewest, Wallonië of de Duitstalige gemeenschap gelden andere regels. Op de website van Syntra Vlaanderen kan je je hierover meer informeren.

Een duaal leertraject kan lineair of modulair georganiseerd worden, elke school mag kiezen op welke manier ze dit aanpakt.

https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/leerlingenevaluatie-en-studiebewijzen-bij-duaal-leren 

Een lineair systeem werkt met leerjaren startend in september en eindigend in juni. Dit betekent dat je pas op het einde van het schooljaar een bewijs van beroepskwalificatie, studiegetuigschrift, diploma kan behalen.  

In het  modulaire systeem zijn leertrajecten opgedeeld in modules. Dit heeft als voordeel dat je ook doorheen het jaar een bewijs van beroepskwalificatie, deelkwalificaties, studiegetuigschriften, een diploma kan behalen en dus niet hoeft te wachten tot juni. Je kan je leertraject op je eigen tempo afwerken.

Een opleiding wordt gevormd door een afgelijnd geheel van modules.

Een voorbeeld voor de opleiding logistiek duaal.

(bron afbeelding : standaardtraject logistiek duaal - september 2019)

In een modulair systeem zou dit er zo kunnen uitzien voor de opleiding logistiek duaal als voorbeeld.

Het ligt niet vast of een structuuronderdeel modulair of lineair georganiseerd moet worden; de aanbieder duaal leren kan vanaf september 2019 zelf bepalen hoe hij dit wil aanbieden. Het is misschien voor jouw motivatie wel interessant om dit na te gaan om te weten of je in een modulair of lineair stelsel instapt? Vraag dit eens na bij de mensen die jou het beste kennen…

Duaal leren is een nieuwe opleidingsvorm waarin leren op school afgewisseld wordt met leren op de werkvloer. Als leerling leer je een deel van de competenties aan en oefen je ze in op school EN in één of meerdere bedrijven. Je volgt 2 dagen les op school en trekt gemiddeld 3 dagen in de week naar het bedrijf om dingen aan te leren. Je wordt hierin begeleid en ondersteund door je praktijkleerkracht/trajectbegeleider via school en je mentor in het bedrijf.

De basis van deze aan te leren competenties is de competentielijst. Hierop staan alle beroepsgerichte competenties die je als leerling duaal, in een tweede/derde graad, moet verwerven om een certificaat te kunnen behalen. School en bedrijf maken duidelijke afspraken over wat je waar zal leren. Deze afspraken worden opgenomen in een opleidingsplan dat bij je contract gevoegd wordt. Hierin wordt duidelijk gemaakt waar je als leerling wat zal aanleren en inoefenen. Op school krijg je ook nog je algemene vorming (op basis van het leerplan) aangereikt die kunnen leiden tot het behalen van een getuigschrift/diploma.

Een duaal leertraject is een competentiegericht leertraject. Dit betekent dat de focus niet ligt op het enkel ‘kennen’ van leerstof. Je moet ze vooral ‘kunnen’ tonen, doen, demonstreren, uitvoeren, uitleggen … Dit betekent ook dat als je iets ‘kan’, dat je ervan uit kan gaan dat je de onderliggende kennis ook echt ‘kent’ zonder die expliciet te gaan testen. Dit is een andere manier van leren en vraagt ook veel meer inzet van jouw kant als leerling. Je kan niet meer zomaar blijven zitten op je schoolbank, je moet vragen stellen, herhalen, noteren, inoefenen, bespreken, evalueren … Duaal leren is dan ook een weloverwogen keuze om ‘anders’ te leren.

Bij de opstart van je traject zal er een contract opgemaakt worden dat jij mee ondertekent en waar je ook een exemplaar van krijgt.  Bij dit contract zit ook je opleidingsplan. Dit document dient ingevuld te worden door je werkplek en je school bij de start van je duale leertraject. Het geeft een overzicht van alle competenties die je moet aanleren in je totale leertraject. Er kan op ingevuld worden waar je wat leert, wanneer en hoe. Ideaal gezien wordt dit ingevuld in overleg tussen jou, je school en je werkplek.

Bij je indiensttreding krijg je van je bedrijf een arbeidsreglement. Daarnaast bezorgt je bedrijf je ook iedere maand een loonbrief en vóór 1 maart van het volgend kalenderjaar krijg je ook een individuele rekening en een belastingfiche 281.10.

Wie mag zich inschrijven voor een duaal leertraject?

In principe kan/mag iedereen zich inschrijven voor een duaal structuuronderdeel als je aan volgende voorwaarden voldoet :

Foto: www.techniekbeeldbank.nu

- Als leerling moet je voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht (dit betekent dat je 16 jaar bent of dat je 15 jaar bent en de eerste twee jaren van het secundair onderwijs gevolgd hebt, al dan niet geslaagd). In uitzonderlijke gevallen kan bekeken worden om vanaf het begin van het schooljaar waarin je deeltijds leerplichtig wordt, een duaal structuuronderdeel te volgen. Die toelating wordt gegeven door het bestuur van de aanbieder duaal leren, op advies van het centrum voor leerlingenbegeleiding waarmee de instelling voor voltijds onderwijs waar je de lessen volgt, samenwerkt.

- Als leerling voldoe je aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het duale structuuronderdeel (bv. medisch attest). Deze kan je terugvinden in de standaardtrajecten .

- Zij-instromers∗ moeten een gunstige beslissing hebben van de klassenraad over de instroom in duaal leren.

∗Je bent een zij-instromer als je het onderwijs al had verlaten (al dan niet met een kwalificatie) en je je na deze onderbreking terug zou willen inschrijven voor een duaal structuuronderdeel. Je kan dit doen tot en met het jaar waarin je 25 wordt. Als zij-instromer heb je het advies nodig van VDAB, of van OCMW indien je een leefloon ontvangt.

Via volgende link kan je dit advies aanvragen

Je moet advies vragen aan VDAB als je ouder dan 18 jaar bent, én:

In alle andere gevallen mag je een advies vragen aan VDAB, maar is het niet verplicht.  Opgelet: ontvang je een leefloon? Dan moet je geen advies vragen aan VDAB, maar aan je OCMW.

Om ingeschreven te blijven in een duaal structuuronderdeel moet je beschikken over een overeenkomst met een werkgever die bereid is je op te leiden in het kader van het opleidingsplan gekoppeld aan een duale richting.

Als je nog niet beschikt over een overeenkomst is er per schooljaar een bepaalde tijd om werk te zoeken. Wanneer je na deze periode (20 dagen) nog geen werkplek hebt gevonden moet je je uit te schrijven uit duaal leren en kan je je eventueel inschrijven in de aanloopfase van de duale richting.

De aanloopfase is niet hetzelfde als het duale traject. In de aanloopfase word je ingeschreven als je bereid bent om te werken maar nog onvoldoende technische kennis hebt, of nog

Foto: www.techniekbeeldbank.nl

moet werken aan een aantal arbeids- of sollicitatievaardigheden. Om dit te kunnen bepalen kreeg je advies vanuit je voorgaande school mee of er wordt een screening gedaan bij je inschrijving.

Je kan zonder meer ingeschreven worden tot en met de eerste lesdag van november. Inschrijven na deze datum zal eerst moeten goedgekeurd worden door een toelatingsklassenraad.

In het schooljaar dat voorafgaat aan het schooljaar waarin je eventueel een duaal structuuronderdeel zou volgen heb je recht op een advies over je arbeidsrijpheid  en je arbeidsbereidheid . Dit advies wordt aan jou gegeven door de klassenraad van je school. Je krijgt dit automatisch mee als je in een arbeidsmarktgerichte richting zit, maar je kan/mag er ook expliciet naar vragen.

Dit advies is geen toelatingsvoorwaarde (het kan je dus niet tegenhouden om een duale richting te gaan volgen) maar het kan je waardevolle informatie bezorgen over jouw talenten, successen, werkpunten, tips, … om ideaal te kunnen leren op de werkvloer.